Polskie doświadczenia historyczne, kulturowe i polska odmienność cywilizacyjna bardzo ściśle związane są z geopolityką. Dotyczy to tak samo okresu piastowskiego, jak i jagiellońskiego. Polska piastowska zamknęła swą epokę jako państwo jednorodne o krystalizującej się, lub już ukształtowanej, łacińskiej strukturze cywilizacyjnej. W okresie jagiellońskim, oprócz cywilizacji łacińskiej, zmieniło się wszystko. Po unii horodelskiej i inkorporacji Prus, Rzeczpospolita znalazła się w zupełnie innych niż wcześniej uwarunkowaniach kulturowych, ekonomicznych i politycznych. Z jednolitego narodowo państwa, o ustabilizowanej pozycji w Europie (odnowienie Królestwa, własny uniwersytet, stabilizacja obronna), stała się wielonarodowym państwem o ogromnej przestrzeni i znaczeniu. Uległo zmianie „przeznaczenie” Polski. Polska Kazimierzowska była częścią Europy Zachodniej, ale tej przed odkryciami geograficznymi i kolonializmem. Polska jagiellońska stanęła na pograniczu dwóch cywilizacji: łacińskiej i bizantyńskiej, w oderwaniu od nowych doświadczeń europejskich. Nie miała wyjścia, musiała podjąć się dzieła, które przewyższało jej „wydolność” fizyczną, ale nie przewyższało intelektualnej. Siłą napędową Polski piastowskiej powinien być dostęp do morza, siłą napędową Polski jagiellońskiej stało się rolnictwo i szlaki komunikacyjne. Krótko mówiąc, dopiero Rzeczpospolita Obojga Narodów otrzymała warunki do rozwoju polskiej odrębności w ramach cywilizacji łacińskiej. I pokazała w jaki sposób należy ją rozwijać i w jaki sposób nieść… jeżeli w ogóle trzeba ją nieść.
Całość:  geopolityka.net |
Atom 
