słowa kluczowe: II wojna światowa, Irena Iłłakowicz, Irena Iłłakowiczówna, NSZ, Związek Jaszczurczy, agentka, rocznica śmierci.
Linki, cytaty, nowiny2013.10.04 10:55

70. rocznica śmierci ppor. Ireny Iłłakowicz - agentki wywiadu NSZ

(poleca )
 
4 października 1943 r. w Warszawie w niejasnych okolicznościach została zamordowana Irena Iłłakowicz, podporucznik Narodowych Sił Zbrojnych, agentka wywiadu Organizacji Wojskowej Związku Jaszczurczego i NSZ.
 
Irena Iłłakowicz urodziła się 26 lipca 1906 r. w Berlinie w rodzinie ziemiańskiej. Po wybuchu rewolucji październikowej w 1917 r. wraz z rodziną przebywała w Finlandii. Po powrocie do kraju uczęszczała do szkoły sióstr Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusowego w Zbylitowskiej Górze, a następnie studiowała nauki humanistyczne na Uniwersytecie Grenoble we Francji. Znała biegle 6 języków obcych.

W październiku 1934 r. w Warszawie Morzycka wyszła za mąż za Jerzego Olgierda Iłłakowicza, w okresie międzywojennym działaczka Organizacji Polskiej i Obozu Narodowo-Radykalnego.

W czasie hitlerowskiej okupacji, podobnie jak jej mąż, rozpoczęła działalność konspiracyjną w szeregach Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy. Posługiwała się pseudonimami „Barbara Zawisza” oraz „Irena”.

Z racji znajomości języków obcych, w tym niemieckiego, została zaangażowana do wywiadu ZJ, kryptonim „Z”, gdzie działała w sieci rozpoznania wojskowego, gospodarczego i komunikacyjnego. W związku z powierzonymi jej działaniami kilkakrotnie wyjeżdżała do Berlina, gdzie znajdował się punkt kontaktowy Ekspozytury „Z”.

Na przełomie 1941 i 1942 sieć wywiadowcza została rozbita, rozpoczęły się aresztowania. Na początku października 1942 r. „Irena” trafiła na Pawiak. Dzięki łapówce została skierowana do transportu do obozu na Majdanku, skąd w marcu 1943 r. pomorski oddział NSZ przeprowadził brawurową akcję jej uwolnienia - przebrani w mundury gestapo partyzanci przyjechali pod bramę obozu i przedstawili dokument nakazujący przekazanie uwięzionej na śledztwo w Warszawie. Po uwolnieniu „Irena” ukrywała się u rodziny męża w miejscowości Dratów na Lubelszczyźnie.

Po powrocie do Warszawy rozpoczęła służbę w komórce wywiadowczej NSZ zajmującej się rozpoznaniem wśród polskich organizacji komunistycznych. Jej zadaniem było zdobywanie informacji o działaczach komunistycznych i lewicujących, których należało rozpracować w celu zdobycia informacji na temat kierownictwa komunistów w kraju.

Irena Iłłakowicz została zamordowana 4 października 1943 r. w niejasnych okolicznościach. W przededniu śmierci zajmowała się rozpracowywaniem radiostacji w Otwocku wspierającej akcje przejmowania sowieckich spadochroniarzy zrzucanych na teren Polski. Z tych też powodów podejrzenia padały na NKWD lub PPR, jednak sprawcy jej zabójstwa do dziś pozostają nieznani.

„Irena” została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pod nazwiskiem Barbara Zawisza. W 1948 r. jej matka umieściła tabliczkę z prawdziwym nazwiskiem zmarłej.

W 1995 r. Irena Iłłakowicz została odznaczona Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego.

opr. Paweł Brojek
źródło: „Sylwetki Kobiet –Żołnierzy”, Fundacja Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz Wojskowej Służby Polek, Toruń 2007
jan.zaryn.salon24.pl
fot: Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek / wikimedia commons 
 
Źródło: +prawy.pl 

1907 odsłon średnio 5 (4 głosy)
zaloguj się lub załóż konto by oceniać i komentować    blog autora
linki, cytaty, nowiny
najwyżej  oceniane
zeszyty tematyczne
najbardziej kontrowersyjne artykuły
najnowsze komentarze

© Polacy.eu.org 2010-2024   Subskrypcje:    Atom   RSS  ↑ do góry ↑