Seminarium doc. Kosseckiego: nauka porównawcza o cywilizacjach (3)

słowa kluczowe: Feliks Koneczny, Koneczny, Kossecki, NPOC, cywilizacja, cywilizacje, doc. Kossecki, nauka porównawcza o cywilizacjach, pierwsze powstanie warszawskie, pięciomian, powstanie w getcie, powstanie warszawskie, quincunx, seminarium, ŻZW.
Historia	2013.04.28 23:23 04.29 17:49

Seminarium doc. Kosseckiego: nauka porównawcza o cywilizacjach (3)

Piotr Świtecki

Warszawa, 23 kwietnia 2013 r.

Metodologia Konecznego. Quincunx: kategorie bytu, definiujące cywilizacje. Dygresja o Żydowskim Związku Wojskowym.

Metodologia Konecznego: stosował metodę empiryczną, odżegnywał się od spekulacji. Korzystał z dokumentów z różnych dziedzin (historia, etnologia i etnografia, także powieści) zgromadzonych w Bibliotece Jagiellońskiej, Watykańskiej, archiwach berlińskich.

W procesach sterowania społecznego spontanicznie robi się tylko bałagan.

Nie było wówczas, oprócz nie dającej samodzielnie rezultatów logiki, zaksjomatyzowanych systemów nadających się do owocnych zastosowań w humanistyce.

Koneczny nie zakładał podejścia jednotorowego (że np. rasa, „kasa”, religia decydują o cywilizacji). Był katolikiem, ale nie demonizował wpływu religii na cywilizację. I rzeczywiście, chrześcijaństwo wychowało dwie cywilizacje: łacińską i bizantyńską. Również islam funkcjonuje w różnych cywilizacjach.

Pytania Konecznego:

Czy istnieje jeden ciąg rozwojowy dla całej ludzkości?
Czy można wyróżnić jakiś wspólny system wartości?

Koneczny nie stawiał tezy. Postawił pytania - i badał. Była to próba niejednostronnego podejścia.

Czy i jakie są normy wspólne dla całej ludzkości? Gdyby takowe były, to rzeczywiście można by uznać, że różne społeczeństwa znajdują się na różnych etapach rozwoju.

Obecnie jako uniwersalne dobro przedstawiana jest demokracja.

Wbrew przekonaniom globalistów, jeśli chodzi o normy realizowane (a nie jedynie deklarowane), po szerokich badaniach Koneczny odkrył tylko cztery:

Potępienie kradzieży (ale w ramach własnej społeczności; interpretacje mogą się różnić);
Potępienie cudzołóstwa i kazirodztwa (znowu: obserwuje się różnice interpretacji);
Potępienie zdrady własnej społeczności (ale mogą zachodzić różnice, np. może przeważyć lojalność wobec "korony" nad lojalnością wobec współpoddanych; przykładem wyspa Jersey okupowana przez hitlerowców);
[Ten punkt zdaje się wynikać wprost z mechanizmów doboru naturalnego: społeczności bez takiej cementującej normy rozpadają się - dop. MT]
Poszanowanie rodziców i starszych wiekiem (również poszanowanie pozycji społecznej).

Koneczny nie znalazł społeczności, w której by te zachowania nie funkcjonowały. (W tym miejscu Pan Docent półżartem stwierdził, że teraz staje się jasne, że objawienie Dekalogu było koniecznością.)

O opisie cywilizacji wg Konecznego decyduje 5 kategorii bytu ludzkiego (alias społecznego). Widać tu niejednostronność jego ujęcia. Każda cywilizacja określa swój stosunek do tych kategorii w postaci norm. Quincunx:

1) Dobro		2) Prawda	kategorie duchowe
	3) Piękno
4) Dobrobyt		5) Zdrowie	kategorie materialne

Każda cywilizacja ma inny stosunek do tych 5 kategorii bytu; ten stosunek określa jej charakter.

Do kategorii dobra należą: etyka, prawo, idee społeczne i ideologie.
Do kategorii prawdy: nauka, oświada, system (przekazu) informacji.
Do kategorii piękna: estetyka, sztuka.
Do kategorii dobrobytu: gospodarka i najogólniej kwestie materialne związane z walką o byt.
Do kategorii zdrowia: higiena (zapobieganie chorobom), medycyna, system bezpieczeństwa (nb. tragedia smoleńska jest dowodem załamania się tego ostatniego).

Zalecana lektura: Józef Kossecki Podstawy nowoczesnej nauki porównawczej o cywilizacjach (socjologia porównawcza cywilizacji), wyd. 2 poszerzone, Warszawa 2002 [wersja PDF]

Dygresja związana z rocznicą „pierwszego powstania warszawskiego”, czyli powstania w getcie: główną siłą powstania był Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW), ale o tym się nie mówi, bo to „prawica” - w przeciwieństwie do lewicowej, powiązanej z GL i PPR ŻOB.
ŻZW był właściwie integralną częścią londyńskiego podziemia. Kadrowo opierał się na żołnierzach. Przed wojną około 10% oficerów było wyznania mojżeszowego, co mniej-więcej odpowiadało odsetkowi żydów w społeczeństwie. Dobrze zaopatrzony (nawet w broń maszynową) i wyszkolony, działał w łączności z podziemiem polskim (po 1942 roku z AK). Ewakuacja kanałami, potem zastosowana w „drugim powstaniu warszawskim”, została rozpracowana właśnie przez ŻZW.